Mediacja przed sądem
Po uzupełnieniu braków formalnych pozwu, jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa sąd może skierować strony do mediacji (art. 436 § 1 k.p.c.). Strony mogą same wskazać osobę mediatora. Mediatorami mogą być także kuratorzy sądowi oraz osoby wskazane przez rodzinne ośrodki diagnostyczno – konsultacyjne. Celem i istotą mediacji jest nakłonienie stron do pojednania.
Zgodnie z art. 440 k.p.c. jeżeli sąd nabierze przekonania, że istnieją widoki na utrzymanie pożycia małżeńskiego, zawiesza postępowanie. Zawieszenie takie może nastąpić tylko raz w toku postępowania.
Zwrot wpisu w razie pojednania
Według art. 79 ust. 2. cytowanej wyżej ustawy o kosztach sądowych „sąd z urzędu zwraca stronie całą uiszczoną opłatę od pozwu o rozwód lub separację albo wniosku o separację w razie cofnięcia pozwu lub wniosku na skutek pojednania się stron w pierwszej instancji. W razie pojednania się stron przed zakończeniem postępowania apelacyjnego, zwraca się połowę uiszczonej opłaty od apelacji.
Skład sądu
Wykluczenie możliwości pojednania skutkuje wyznaczeniem rozprawy, prowadzonej w składzie trzyosobowym: przewodniczący - sędzia zawodowy i dwóch ławników. Celem rozprawy jest przeprowadzenie postępowania dowodowego, w zasadzie w zakresie wniosków przez strony zgłoszonych, ale sąd może dopuścić dowody z urzędu, jeżeli zachodzi konieczność wyjaśnienia sytuacji wychowawczej i bytowej małoletnich dzieci stron, ponadto w każdej sprawie o rozwód sąd zarządza przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron.