Rozwód jako trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego

Przesłanki orzeczenia rozwodu zostały zamieszczone w art. 56 § 1 KRIO, według którego, można żądać rozwodu, jeżeli nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia.
Rozkład pożycia jest z reguły zjawiskiem narastającym, uwarunkowanym zaistnieniem pewnych faktów bądź zachowań, które w konsekwencji prowadzą do rozkładu pożycia małżeńskiego.

Co to jest rozkład pożycia?

Pożycie małżeńskie wyraża się istnieniem szczególnego rodzaju więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej łączącej małżonków. Ustanie któregokolwiek z elementów tej wspólnoty należy uznać za objaw rozkładu pożycia.
Jednakże ustanie wspólnoty fizycznej lub gospodarczej może w konkretnym przypadku nie stanowić objawu rozkładu, jeżeli wynika ono z okoliczności niezależnych od małżonków lub z ich zgodnej woli uzasadnionej okolicznościami życiowymi.
Brak natomiast wspólnoty duchowej, której istnienie może się przejawiać nawet tylko w korespondencji, będzie zawsze objawem rozkładu pożycia.

Rozkład zupełny

Rozkład jest zupełny, gdy nie istnieje między małżonkami więź duchowa, fizyczna ani gospodarcza, a więc gdy małżeństwo całkowicie przestaje funkcjonować.
Gdy jednak przy zupełnym braku więzi duchowej i fizycznej pozostały pewne elementy więzi gospodarczej, rozkład pożycia może być mimo to uznany za zupełny w określonych sytuacjach. Natomiast nawet sporadyczne tylko stosunki fizyczne między małżonkami z reguły będą wskazywać, że rozkład pożycia nie jest jeszcze zupełny.

Rozkład trwały

Rozkład pożycia małżeńskiego jest trwały, gdy oparta na doświadczeniu życiowym ocena prowadzi do wniosku, że w danych okolicznościach sprawy, powrót małżonków do wspólnego pożycia jest niemożliwy. (uchwała SN z dnia 18.03.1968 r., III CZP 70/66)
Upływ czasu, nie jest konieczną przesłanką trwałości.

Mogą powstać okoliczności o takiej wadze i znaczeniu dla pożycia małżonków i tak dalece naruszające harmonijność tego pożycia, że zgodnie z doświadczeniem życiowym nie można oczekiwać powrotu małżonków do pożycia, mimo iż rozłam w małżeństwie nastąpił w ciągu, obiektywnie rzecz biorąc, krótkiego czasu, jaki upłynął od konkretnego zdarzenia. (orzeczenie SN z dnia 13.01.1953 r., C 1631/52)