Zarobki dziecka liczymy bez ZUS
Analiza
Urzędy skarbowe niesłusznie twierdzą, że przychód dziecka można pomniejszyć wyłącznie o koszty. Ustalając dochód niepowodujący obowiązku zapłaty podatku, należy uwzględnić składki ZUS. Ważne jest to, czy z zeznania podatkowego dziecka faktycznie wynika obowiązek zapłaty podatku.Urzędy skarbowe w różny sposób ustalają dochód dziecka niepowodujący obowiązku zapłaty podatku, niesłusznie odmawiając niektórym rodzicom prawa do ulgi prorodzinnej. Chodzi o kwotę 3015 zł, mającą kluczowe znaczenie przy ocenie prawa do ulgi na dzieci, które w ubiegłym roku uzyskały dochód. Problem wynika z interpretacji art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem ulga obejmuje również uczące się dzieci pełnoletnie, do ukończenia 25 lat, pod warunkiem że nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem m.in. dochodu w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku, czyli w rozliczeniu podatkowym za 2007 rok - 3015 zł. Według niektórych urzędów skarbowych dochód ten ustala się pomniejszając przychód dziecka wyłącznie o koszty, bez znaczenia pozostaje natomiast wysokość odliczeń z tytułu składek ZUS.
Wszystkiemu winne jest niefortunne użycie przez ustawodawcę sformułowania: dochód niepowodujący obowiązku zapłaty podatku. Urzędy skarbowe stosują literalną wykładnię definicji dochodu z art. 9 ust. 2 ustawy o PIT zgodnie, z którą dochodem jest nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania. Oceniając, czy zarobki dziecka przekroczyły 3015 zł, urzędnicy biorą pod uwagę dochód po odjęciu kosztów, ale przed odliczeniem składek ZUS. W rezultacie uznają, że rodzic nie ma prawa do ulgi, jeżeli dochód dziecka liczony, jako różnica między przychodem a kosztami jest wyższy od 3015 zł. Niedorzeczność takiej interpretacji polega na tym, że rodzic nie może skorzystać z ulgi, pomimo że dziecko otrzyma zwrot podatku, a zatem faktycznie uzyskało zarobki niepowodujące obowiązku zapłaty podatku.
Definicja dochodu
Intencją ustawodawcy było zapewnienie możliwości odliczenia przez rodzica ulgi na dziecko, jeżeli nie uzyskuje ono kwot w wysokości powodującej obowiązek zapłaty podatku. Ustawodawca posłużył się jednak nie najwłaściwszym w tej sytuacji określeniem - dochód niepowodujący obowiązku zapłaty podatku, podczas gdy dochód został zdefiniowany przez przepisy podatkowe, jako przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu. Podstawę opodatkowania (od której oblicza się kwotę wolną od opodatkowania), stanowi z kolei dochód po odliczeniu m.in. kwot składek na ubezpieczenia społeczne. W związku z tym, czytając literalnie przepisy, urzędnicy mogą dojść do wniosków, że osoba, której dziecko uzyskuje dochody w wysokości przekraczającej kwotę wolną od podatku, nie ma prawa do ulgi, mimo iż dziecko podatku ostatecznie nie zapłaci ze względu na odliczenie składek na ubezpieczenia społeczne.
Organy podatkowe wychwyciły tą nieścisłość i powołując się na gramatyczną wykładnię, która w zakresie ulg podatkowych ma pierwszeństwo, uznały, iż prawo do ulgi przysługuje wyłącznie wtedy, gdy dochód dziecka nie przekroczył 3015 zł, przy czym bez znaczenia pozostaje wysokość odliczeń z tytułu składek ZUS . Patrząc przez pryzmat wykładni gramatycznej poszczególnych wyrazów, twierdzenie takie nie jest pozbawione podstaw. Jeśli jednak dokonamy wykładni całego zdania, okaże się, że w każdym przypadku, gdy dziecko nie zapłaci podatku (otrzyma zwrot), dochód nie powodował powstania obowiązku zapłaty, a to uprawnia do ulgi. Niestety, organy podatkowe w większości nie stosują tego rodzaju podejścia .
Ulga się należy
Dopiero pomniejszenie dochodu o składkę ZUS stanowi podstawę do ustalenia, czy wystąpi obowiązek zapłaty podatku.
Obliczenie podatku według skali podatkowej następuje po umniejszeniu dochodu o składkę ZUS, a więc przychód minus koszty minus składka ZUS. Również inne odliczenia, np. darowizny, mogą wpłynąć na to, czy uzyskany dochód spowodował powstanie obowiązku zapłaty podatku.
Dlatego też nie można mówić o dochodzie w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku jedynie po odjęciu od przychodów kosztów ich uzyskania. Do takiej konkluzji prowadzi również druk zeznania rocznego, np. PIT-37.
Przy ocenie prawa do ulgi istotne jest to, czy z zeznania podatkowego dziecka faktycznie wynikać będzie obowiązek zapłaty podatku. Jeżeli pobrane zaliczki na podatek dochodowy podlegają zwrotowi, to uznać należy, iż dziecko osiągnęło dochód niepowodujący powstania obowiązku zapłaty podatku w rozumieniu art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o PIT. Rodzic uprawniony będzie zatem do skorzystania z ulgi rodzinnej.
Dochód Dziecka A Ulga Prorodzinna
Kogo dotyczy problem:
Rodziców dzieci do ukończenia 25 lat, które w 2007 r. uzyskały dochód niepowodujący obowiązku zapłaty podatku
Warunki objęcia ulgą dzieci do ukończenia 25 lat:
Nauka w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach prawa o szkolnictwie wyższym
Brak dochodów z wyjątkiem: dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości 3015 zł niepowodujących obowiązku zapłaty
Jak należy prawidłowo do ustalić:
Poprzez pomniejszenie przychodu o koszty jego uzyskania, zapłacone stawki ZUS oraz inne odliczenia, m.in. darowizny
Jak ustalają go niektóre urzędy skarbowe:
Poprzez pomniejszenie przychodu wyłącznie o koszty jego uzyskania
Efekt:
urząd niesłusznie odmawia prawa do ulgi, pomimo że podatek wynosi 0 zł i dziecko otrzymuje zwrot zaliczki na podatek
Źródło:
Gazeta Prawna Tekst: Magdalena Majkowska
